ซิลค์สกรีน ( Silkscreen ) คืออะไร เหมาะกับการสกรีนเสื้อยืดแบบไหน

ซิลค์สกรีน ( Silkscreen ) คืออะไร

ประวัติ

การพิมพ์สกรีนผ้าไหมมีต้นกำเนิดมาจากจีนโบราณเมื่อประมาณปี ค.ศ. 960 ในสมัยราชวงศ์ซ่ง เทคนิคนี้เดิมใช้ในการถ่ายโอนลวดลายลงบนผ้าและกระดาษ ในที่สุดวิธีการนี้ก็แพร่หลายไปยังประเทศอื่นๆ ในเอเชีย เช่น ญี่ปุ่น ซึ่งได้รับการพัฒนาและปรับปรุงให้ดีขึ้น โดยเฉพาะในการสร้างลวดลายที่ซับซ้อนบนสิ่งทอ

เทคนิคนี้ได้รับการแนะนำสู่โลกตะวันตกในช่วงปลายศตวรรษที่ 18 แต่กว่าจะได้รับความนิยมอย่างแท้จริงในสหรัฐอเมริกาในช่วงทศวรรษปี ค.ศ. 1930 ศิลปินชาวอเมริกันเริ่มใช้การพิมพ์สกรีนผ้าไหมเพื่อสร้างงานพิมพ์ศิลปะ 

และเทคนิคนี้มีชื่อเสียงเป็นพิเศษเนื่องมาจากศิลปินชื่อดังอย่างแอนดี้ วอร์ฮอล ภาพพิมพ์สีสันสดใสและโดดเด่นของมาริลีน มอนโรและกระป๋องซุปของแคมป์เบลล์ทำให้การพิมพ์สกรีนผ้าไหมกลายเป็นงานหลักของป๊อปอาร์ต และเทคนิคนี้ก็ได้พัฒนามาเป็นส่วนหนึ่งของงานศิลปะทุกประเภทตั้งแต่โปสเตอร์และเสื้อยืดไปจนถึงงานศิลปะชั้นสูง

เทคโนโลยีซิลค์สกรีน ( Silkscreen )

การพิมพ์ซิลค์สกรีน ( Silkscreen ) ด้วยไหมเป็นการพิมพ์โดยใช้แผ่นตาข่าย เดิมทำจากไหม จึงเป็นที่มาของชื่อ ที่ถูกขึงให้ตึงบนกรอบ จากนั้นจึงใช้สเตนซิลทาลงบนแผ่นตาข่ายเพื่อปิดกั้นบริเวณที่ไม่ต้องการให้หมึกไหลผ่าน จากนั้นจึงเทหมึกลงบนหน้าจอแล้วใช้ไม้ปาดหมึกกดผ่านบริเวณที่เปิดอยู่ กระบวนการนี้จะถ่ายโอนลวดลายลงบนวัสดุ ซึ่งอาจเป็นผ้า กระดาษ ไม้ โลหะ หรือแม้แต่แก้ว

แม้ว่าการพิมพ์สกรีนแบบซิลค์สกรีน ( Silkscreen ) แบบดั้งเดิมจะทำด้วยมือ แต่ในปัจจุบัน กระบวนการดังกล่าวได้รับการปรับปรุงให้ทันสมัยด้วยการใช้แม่พิมพ์ดิจิทัล และเครื่องจักรอัตโนมัติที่แม่นยำ ซึ่งสามารถผลิตงานพิมพ์ที่มีรายละเอียดสูงและหลากสีสันได้ 

การพิมพ์ซิลค์สกรีน ( Silkscreen ) ส่วนใหญ่ใช้วัสดุสังเคราะห์สำหรับสกรีน เช่น โพลีเอสเตอร์ ซึ่งมีความทนทานและสม่ำเสมอมากกว่าผ้าไหม นอกจากนี้ หมึกพิมพ์สมัยใหม่ยังมีคุณสมบัติขั้นสูง เช่น ทนต่อรังสี UV ยืดหยุ่นได้ และมีพื้นผิวพิเศษ (เช่น เมทัลลิกหรือเรืองแสงในที่มืด)

ทำไมซิลค์สกรีน ( Silkscreen ) ถึงเป็นที่นิยม

การพิมพ์ซิลค์สกรีน ( Silkscreen ) คือความคล่องตัวและความสวยงาม เทคนิคนี้ทำให้สามารถพิมพ์หมึกได้หนาและสดใส ซึ่งทำได้ยากหากใช้วิธีอื่น การพิมพ์สกรีนสามารถผลิตสีที่สดใสและทึบแสงซึ่งดูดีบนพื้นผิวเกือบทุกประเภท นอกจากนี้ กระบวนการนี้ยังเหมาะสำหรับการผลิตจำนวนมาก ทำให้พิมพ์ในปริมาณมากได้ในราคาที่ไม่แพง

การพิมพ์ซิลค์สกรีน ( Silkscreen ) ยังให้คุณภาพที่ยังคงเอกลักษณ์ในลักษณะงานแฮนด์เมด ซึ่งดึงดูดใจศิลปินและนักออกแบบที่ต้องการให้ผลงานของตนดูมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว และประณีตมากขึ้น 

อีกทั้งยังเหมาะอย่างยิ่งสำหรับการสร้างงานพิมพ์แบบจำนวนจำกัด ซึ่งจะช่วยเพิ่มความพิเศษและคุณค่าให้กับผลิตภัณฑ์ นอกจากนี้ การพิมพ์ซิลค์สกรีนยังเหมาะสำหรับหมึก และเอฟเฟกต์พิเศษ เช่น กลิตเตอร์ เมทัลลิก และแม้แต่หมึกพัฟที่ทำงานสรีนที่ได้ มีลักษณะเป็นพื้นผิวที่ยกขึ้น

ข้อดีข้อเสียของการทำซิลค์สกรีน

ข้อดีของการทำซิลค์สกรีน ( Silkscreen )

1. สีสันสดใส ทนทาน: หมึกพิมพ์สกรีนมักจะหนาและทนทานกว่าหมึกที่ใช้ในการพิมพ์แบบดิจิทัล ส่งผลให้มีสีสันสดใส ทนต่อการซักและแสงแดด
2. ความหลากหลาย: การพิมพ์สกรีนใช้ได้กับพื้นผิวหลากหลาย ตั้งแต่เสื้อยืด โปสเตอร์ ไปจนถึงไม้และแก้ว
3. เหมาะสำหรับการสั่งซื้อจำนวนมาก: เมื่อเตรียมสกรีนเสร็จแล้ว สามารถใช้พิมพ์ได้หลายพันชิ้น ทำให้เทคนิคนี้คุ้มต้นทุนสำหรับงานสกรีนในปริมาณมาก
4. เอฟเฟกต์และพื้นผิวพิเศษ: ในการพิมพ์ซิลค์สกรีน สามารถใช้หมึกพิเศษและสร้างเอฟเฟกต์เฉพาะตัว เช่น เมทัลลิก นีออน และการพิมพ์นูน (พัฟ) ซึ่งจะเพิ่มมิติให้กับการออกแบบ
5. เสน่ห์ของงานฝีมือ: หลายคนชื่นชอบคุณภาพการพิมพ์สกรีนแบบทำมือ เนื่องจากการพิมพ์แต่ละครั้งอาจแตกต่างกันเล็กน้อยเนื่องจากกระบวนการ ทำให้แต่ละชิ้นมีความพิเศษเฉพาะตัว

ข้อเสียของการทำซิลค์สกรีน ( Silkscreen )

1. ไม่เหมาะสำหรับงานออกแบบที่ซับซ้อน: หากแบบมีรายละเอียดสูงหรือมีสีจำนวนมาก การพิมพ์สกรีนมีความยาก เนื่องจากแต่ละสีต้องใช้บล็อคพิมพ์ของตัวเอง ซึ่งอาจใช้เวลานานและมีราคาแพงสำหรับการออกแบบหลายสีหรือแบบสมจริง
2. เวลาและต้นทุน: การเตรียมบล็อคพิมพ์ โดยเฉพาะสำหรับการออกแบบหลายสี ต้องใช้เวลาและเงิน จึงเหมาะกับการสั่งซื้อจำนวนมาก 
3. ข้อกำหนดการจัดเก็บ: บล็อคพิมพ์มีขนาดใหญ่และอาจใช้พื้นที่มาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากพิมพ์งานออกแบบหลายสี ซึ่งต้องใช้บล็อคพิมพ์แยกกันสำหรับแต่ละชั้นสี

ซิลค์สกรีน vs. วิธีสกรีนอื่น ๆ: วิธีสกรีนแบบไหนดี

• vs DTG

DTG เป็นตัวเลือกที่ดีเยี่ยมเมื่อคุณต้องการภาพที่มีความคมชัดเหมือนภาพถ่ายหรือการพิมพ์จำนวนน้อย โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับการออกแบบที่มีรายละเอียดและมีสีสัน การพิมพ์ซิลค์สกรีนเหมาะอย่างยิ่งสำหรับการสั่งซื้อจำนวนมากสำหรับการออกแบบที่เรียบง่ายและโดดเด่น ที่ต้องการความทนทานและความรู้สึกแบบแฮนด์เมด

• vs DTF

DTF เป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับการออกแบบที่มีรายละเอียดสูงหรือกราฟิกหลายสี และใช้งานได้หลากหลายกับผ้าประเภทต่างๆ การพิมพ์ซิลค์สกรีนยังคงเป็นที่นิยมสำหรับการสั่งซื้อจำนวนมากที่ต้องการสีเรียบๆ ที่โดดเด่น

• vs Flex

Flex เหมาะสำหรับการพิมพ์ชื่อ ตัวเลข โลโก้ และการออกแบบเรียบง่าย ที่ต้องการให้ดูสะอาดตา การพิมพ์สกรีนแบบซิลค์สกรีนเหมาะสำหรับเสื้อยืดกราฟิกจำนวนมากที่มีสีพื้นหรือลวดลาย

• vs Sublimation

การพิมพ์แบบ นั้นยอดเยี่ยมสำหรับการพิมพ์ทั้งตัวและการออกแบบที่สดใสเหมือนภาพถ่ายบนผ้าโพลีเอสเตอร์ ในทางกลับกัน การพิมพ์สกรีนแบบซิลค์สกรีนนั้นยอดเยี่ยมสำหรับเสื้อผ้าฝ้ายและสำหรับการออกแบบที่ไม่ต้องการรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ของการระเหิดสี

ขั้นตอนการพิมพ์ซิลค์สกรีน ( Silkscreen )

ขั้นตอนแรกของการพิมพ์สกรีน ( Silkscreen ) คือการสร้างการออกแบบ งานออกแบบจะเป็นตัวกำหนดบล็อคพิมพ์ ใช้เส้นหนาและสีทึบเพื่อให้ได้งานพิมพ์ที่ดีที่สุด

ขั้นตอนที่ 2 เตรียมบล็อคสกรีน เมื่องานออกแบบพร้อมแล้ว ก็ถึงเวลาเตรียมบล็อคพิมพ์ บล็อคพิมพ์โดยทั่วไปทำจากวัสดุตาข่าย (มักเป็นโพลีเอสเตอร์) ขึงให้แน่นบนกรอบ ขั้นแรก ให้เคลือบบล็อคพิมพ์ด้วยอิมัลชันที่ไวต่อแสง อิมัลชันนี้จะแข็งตัวเมื่อโดนแสง และสร้างลายฉลุตามแบบ

ขั้นตอนที่ 3 เป็นการตาก เปลี่ยนงานออกแบบเป็นลายฉลุ ตากจนกว่าจะแข็ง เพื่อพร้อมใช้งาน

ขั้นตอนที่ 4 ตั้งค่าบล็อคพิมพ์บนแท่นพิมพ์ แท่นพิมพ์จะยึดบล็อคพิมพ์ให้เข้าที่ โดยช่วยให้แรงกดสม่ำเสมอและจัดตำแหน่งหลายสีได้ หากงานพิมพ์มีหลายชั้น

ขั้นตอนที่ 5 การลงหมึก วางวัสดุที่ต้องการพิมพ์ไว้ใต้บล็อคพิมพ์ แล้วเทหมึกปริมาณเล็กน้อยที่ด้านบนของบล็อคพิมพ์ จากนั้นใช้ไม้ปาดหมึกเพื่อดึงหมึกลงมาบนบล็อคพิมพ์เพียงครั้งเดียว

ขั้นตอนที่ 6 การอบจะทำให้หมึกติดกับเนื้อผ้าหรือพื้นผิวได้ถาวรและคงทน สำหรับการพิมพ์ผ้า มักจะใช้เครื่องรีดร้อนหรือเครื่องอบแห้งแบบสายพาน ซึ่งจะทำให้หมึกร้อนจนถึงจุดที่แห้งและไม่สามารถล้างออกได้

เนื้อผ้าที่เหมาะสมกับการสกรีนแบบซิลค์สกรีน ( Silkscreen )

ผ้าคอตตอนเป็นผ้าที่นิยมที่สุด เนื่องจากสามารถดูดซับหมึกได้ดี ทำให้ได้งานพิมพ์ที่สดใสและทนทาน เส้นใยธรรมชาติช่วยให้หมึกซึมผ่านและยึดเกาะได้ดีกว่าวัสดุสังเคราะห์ ทำให้ผ้าฝ้ายเหมาะอย่างยิ่งสำหรับการสร้างสรรค์งานออกแบบที่คงทนและโดดเด่น

วัสดุอื่น ๆ ที่สามารถใช้ได้คือ ผ้าฝ้ายผสม (ผ้าฝ้าย-โพลีเอสเตอร์) ผ้าโพลีเอสเตอร์ ผ้าลินิน

โดยไม่แนะนำสำหรับผ้าบางชนิด เช่น ไนลอน สแปนเด็กซ์ ผ้าไหมและผ้าเนื้อละเอียด เนื่องจากผ้าบางชนิดไม่เหมาะกับการพิมพ์สกรีน โดยเฉพาะผ้าที่ไม่ดูดซับหมึกหรือผ้าที่มีพื้นผิวหยาบ

การดูแลรักษาเสื้อผ้าที่พิมพ์ซิลค์สกรีน ( Silkscreen )

1. ซักด้วยน้ำเย็นโดยกลับด้านในออก
2. ใช้ผงซักฟอกสูตรอ่อนโยนและหลีกเลี่ยงการใช้น้ำยาปรับผ้านุ่ม
3. ตากให้แห้งหรือใช้ความร้อนต่ำในการอบผ้า
4. รีดด้วยความร้อนต่ำโดยกลับด้านในของเสื้อผ้าออก
5. หลีกเลี่ยงการตากหรือจัดเก็บในที่ที่มีแสงแดดส่องถึงโดยตรง